Βρισκόμαστε στη Σπάρτη:

Ίσως την σπουδαιότερη πόλη της αρχαιότητας!

Σε κάποια πράγματα, πιο σπουδαία και από την Αθήνα και τη Ρώμη και τη Βαβυλώνα!

Μια πόλη που δεν ανέδειξε απλά τον Λεωνίδα και τη πολεμική αρετή, αλλά που αποτέλεσε τη πραγματική και ουσιαστική μήτρα του δυτικού μας πολιτικού πολιτισμού!

Γιατί;

Πρώτον, γιατί για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, θεσμοθετήθηκε επίσημα ότι το ανώτατο πολιτειακό όργανο θα είναι η γενική συνέλευση όλων των ελεύθερων πολιτών -του λαού!!

Δηλαδή θεσμοθετήθηκε η Δημοκρατία - 230 Χρόνια πριν την Αθήνα!

Και μάλιστα όχι η απλή Αθηναϊκού τύπου Δημοκρατία, αλλά η ΡΕΠΟΥΜΠΛΙΚΑΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Πάση Πολιτεία - όπου συμμετείχαν όλες οι κοινωνικές τάξεις:

• Η παλιά αριστοκρατία μέσω των δύο βασιλικών Οίκων,
• Οι πλούσιοι μέσω της Γερουσίας, και
• Ο λαός, μέσω της Απέλλας και των πανίσχυρων Εφόρων που ήταν οι εκπρόσωποι του λαού!

Οι Έφοροι είχαν πιο μεγάλη δύναμη και από τους Βασιλιάδες και από τους Γερουσιαστές!

Δεύτερον, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, θεσμοθετήθηκε επίσημα ο θεσμός της συνταγματικής μοναρχίας και μάλιστα της διπλής βασιλείας με έναν βασιλιά από τον κάθε από τους δύο βασιλικούς οίκους, αλλά με πολύ περιορισμένες εξουσίες!

Συνταγματική Μοναρχία σαν και αυτή που καμαρώνουν οι Βρετανοί σήμερα!

Το ότι οι Αμερικάνοι έχουν Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο

Το ότι ο Πρόεδρός τους είναι Commander-in-Chief = Αρχιστράτηγος και Επιτελάρχης σε περίοδο πολέμου και το ότι ο Αντιπρόεδρός τους προΐσταται της Γερουσίας στο Κογκρέσο, όλα αυτά είναι παραλλαγές από τις ρήτρες του Λυκούργου!

Και το ξέρουμε αυτό από τις συγγραφές του Madison και του Hamilton!!!

Τρίτον, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, επινοήθηκε και θεσμοθετήθηκε επίσημα ο θεσμός της Γερουσίας ως πυλώνας σταθερότητας.

Ένα φίλτρο μεταξύ της καμιά φορά παρορμητικής βούλησης του πλήθους και της πραγματικότητας!

Τέταρτον, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, επινοήθηκε η δωρεάν κοινή δημόσια παιδεία για όλα τα Σπαρτιατόπουλα!

Αυτή η δωρεάν δημόσια κοινή αγωγή είχε τέσσερις στόχους:

• Να έχουν όλα τα Σπαρτιατόπουλα κοινή αγωγή,
• Να έχουν όλοι την αίσθηση της ισότητας,
• Να γνωρίζονται μεταξύ τους - ώστε να αναδεικνύονται οι καλύτεροι - αυτό που δίδασκε ο Πλάτωνας στη Πολιτεία!
• Να είναι δυνατοί για να υπερασπίζονται την ελευθερία τους!

Ο αδύναμος αργά ή γρήγορα θα υποδουλωθεί!

Θα υποκύψει στο bullying!

Πέμπτον, για τους ίδιους περίπου λόγους, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας θεσμοθετήθηκε επίσημα η πολιτική των αναγκαστικών κοινών συσσιτίων για όλους!

• Και αυτό για να εμπεδωθεί η έννοια της κοινότητας και της ομαδικότητας, αλλά και για να γνωρίζονται οι πολίτες καλύτερα μεταξύ τους, και να αναδεικνύουν τους καλύτερους!

Και τέλος (Έκτον), για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, επινοήθηκε  η πολιτική του αναδασμού της αγροτικής γης για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ισότητας!

Όλα αυτά είχαν σκοπό και στόχο:

• την καθιέρωση και τη λειτουργία ενός πολιτεύματος με βάση τους θεσμούς
• και τον απόλυτο σεβασμό στους θεσμούς,
• και τη δημιουργία μιας κοινωνίας «ομοίων» πολιτών, που όλοι θα ένοιωθαν ότι συμμετέχουν!
• .... φυσικό επακόλουθο όλου αυτού του συμμετοχικού συστήματος, η αξιοκρατία!!

Ο Λεωνίδας

Οι 300

Ο Λυκούργος – Ο μεγαλύτερος νομοθέτης όλων των εποχών

Ο Θεόπομπος

Ο Χείλων

Ο Αλκμάν

Ο Τυρταίος

Η Μεγαλοστράτα

Η Κλειταγόρα

Η Κυνίσκα

Η Γοργώ

Η Αρχιδαμία – Αυτή που όταν ο Πύρρος πολιορκούσε τη Σπάρτη μπήκε στην αίθουσα της Γερουσίας και είπε στους Γερουσιαστές ότι οι Σπαρτιάτισσες αρνούνται να φυγαδευτούν στη Κρήτη και θα μείνουν στη Σπάρτη να βοηθήσουν σκάβοντας τάφρους και βοηθώντας τους πολεμιστές …..

Ο Αρχίδαμος – Ο πολέμαρχος Βασιλιάς που προσπάθησε να αποτρέψει τον Πελοποννησιακό πόλεμο

Ο Κλεομένης Α’ και Γ´

Ο ισόθεος Αγησίλαος – που όταν γύριζε από την Ασία, σταμάτησε στη Σαμοθράκη όπου οι ντόπιοι θέλησαν να τον ανακηρύξουν θεό!!

-Αυτός τους απάντησε: «ανακηρύξετε πρώτα τους εαυτούς σας θεούς, και αφού εσείς γίνετε θεοί, τότε ανακηρύξετε και εμένα θεό!!»

Ο Βρασίδας

Ο Διηνέκης – υπό αυτός που όταν του είπαν οι Πέρσες ότι τα βέλη τους θα σκοτεινιάσουν τον ουρανό, απάντησε ότι καλύτερα γιατί έτσι θα πολεμήσουμε υπό σκιάν!

Ο Ξάνθιππος – ο μισθοφόρος λοχαγός από την Σπάρτη που πήγε στη Καρχηδόνα, δίδαξε τους Καρχηδονίους πως να αναδιοργανωθούν και τσάκισε τη στρατιά του Ρωμαίου αρχιστράτηγου Ρήγουλου!

Ο Καλλικρατίδας

Ο Γύλιππος – Ο νικητής του Πελοποννησιακού πολέμου

Ο Ευρυβιάδης

Ο Κλέαρχος – που οδήγησε τους Μυρίους στη μάχη στα Κούναξα

Ο Δερκυλλίδας

Ο Άγις

Ο Κλεόμβροτος,

..... ήταν όλοι παιδιά της Αγωγής του Λυκούργου!

Και για πρώτη φορά οι γυναίκες είχαν τόσο κεντρικό ρόλο!

Συμμετείχαν στα αθλητικά, πείραζαν τα αγόρια για τυχόν σωματικές τους ατέλειες, και μπορούσαν να κληρονομούν περιουσίες!

• Ο Αριστοτέλης που δεν ήταν και φανατικός οπαδός της ισότητας των δύο φύλων, έγραφε πως η Σπάρτη ήταν «γυναικοκρατούμενη», και πως τα 2/5 του πλούτου της Λακωνικής ήταν στην ιδιοκτησία και στα χέρια γυναικών!
• Ο Πλούταρχος έγραφε πως πάνω από το 50% των κτημάτων ανήκε σε γυναίκες!

Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική:

1. Πρωταρχικός στόχος των θεσμών που θέσπισε ο Λυκιύργος ήταν η εξασφάλιση της ελευθερίας των Σπαρτιατών!

Δεν ήταν η κατάκτηση του κόσμου όπως ήταν επί Αχαιμενιδών και Ρωμαίων!

2. Στόχος ήταν και η κατάλυση τυραννιών, όπως στη Σάμο, στη Σικυώνα, στην Αθήνα, ώστε να παγιωθεί η φήμη της Σπάρτης ως ελευθερώτριας δύναμης.
3. Στόχος ήταν η Επικράτηση σε Μεσσηνία και Αρκαδία, προφανώς για δύο λόγους:

α. για να διευρυνθεί ο χώρος από τον οποίο η Σπάρτη θα αντλούσε αγροτικά εισοδήματα για να μπορεί να συντηρεί τον τρόπο ζωής της,

β. για να διατηρεί μια ελεγχόμενη ζώνη / buffer μεταξύ πιθανών εισβολέων και της κεντρικής Σπάρτης

4. Στόχος ήταν η απομόνωση του Άργους που ανταγωνιζόταν τη Σπάρτη για τα πρωτεία .
5. Στόχος ήταν ο γενικότερος έλεγχος της Πελοποννήσου, με τη διατήρηση της Πελοποννησιακής Συμμαχίας με πυρήνα τη Σπάρτη - τη Τεγέα - τη Κόρινθο - τη Σικυώνα - και την Ήλιδα:

Αν και δεν είναι απόλυτα σαφές πως λειτουργούσε η συμμαχία, φαίνεται ότι:

• Κάθε πόλις είχε μία ψήφο
• Οι αποφάσεις των συμμάχων δεν δέσμευαν τους Σπαρτιάτες
• Σε αντίθεση με τη Δηλιακή Συμμαχία των Αθηναίων, οι Πελοποννησιακές πόλεις δεν πλήρωναν αναγκαστικό φόρο σε κοινό ταμείο!
• Η κήρυξη πολέμου απαιτούσε απόφαση της πλειοψηφίας των συμμάχων.

Όσον αφορά τις σχέσεις με την Ασία, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

• Στα παράλια της Μικράς Ασίας είχαν ιδρυθεί σχεδόν από το 900 π.Χ. πολλοί Ελληνικοί οικισμοί!

Μέχρι το 600 π.Χ. αυτοί οι οικισμοί είχαν εξελιχθεί σε πόλεις:

Αιολικές πιο βόρεια και Ιωνικές πιο νότια!

Περίπου από το 550 π.Χ. οι πόλεις αυτές γίνονται φόρου υποτελείς στο βασιλιά της Λυδίας, τον περίφημο Κροίσο!

Δηλαδή κάθε χρόνο πλήρωναν φόρο στον Κροίσο για να τις αφήνει ήσυχες!

Οι Πέρσες όμως νικάνε τους Λυδούς του Κροίσου και κατά το 547/546 π.Χ., αυτές οι Ιωνικές πόλεις αρχίζουν να υποτάσσονται στους Πέρσες.

Κατά το 546 π.Χ. οι Ιωνικές πόλεις στέλνουν πρέσβεις στη Σπάρτη (προσέξτε: στη Σπάρτη, όχι στην Αθήνα) με επικεφαλής κάποιο Πύθερμο από την αιολική Φώκαια της Μικράς Ασίας!

Αυτός για να τραβήξει κόσμο, εδώ πιο κάτω, στην Απέλλα, ντύθηκε με κατακόκκινα ρούχα, «έλεγε πολλά» που όμως δεν έπεισαν, και οι Σπαρτιάτες αρνήθηκαν να εκστρατεύσουν! [Α’. 152]

Μάλιστα από κάποιο τέτοιο περιστατικό βγήκε και το περίφημο Λακωνικό απόφθεγμα του βασιλιά Κλεομένη που μας διέσωσε ο Πλούταρχος:

Είπε ο Κλεομένης σε κάποιους Πρέσβεις από τη Σάμο:

«μιλήσατε τόσο πολύ, τόση ώρα, που ξέχασα το πρώτο μέρος της αγόρευσής σας!

Έτσι δεν κατανόησα το δεύτερο μέρος, και έτσι δεν μπορώ να βγάλω συμπέρασμα αν συμφωνώ» [Κλεομένης του Αναξανδρίδου 7 και Τοίς Λάκωσι Αδόξων 1]

Αν και οι Σπαρτιάτες δεν αποδέχθηκαν το αίτημα των Ιώνων για βοήθεια, έστειλαν όμως κάποιους Σπαρτιάτες υπό το διοίκηση κάποιου -προφανώς επιφανούς- Σπαρτιάτη, του Λακρίνη, με μία πεντηκόντορο (πλοίο με πενήντα κουπιά), για να πάνε στις Σάρδεις!

Τι να έκαναν στις Σάρδεις;

Πήγαν εκεί για να υπαγορεύσουν στο Μέγα βασιλιά Κύρο της Περσίας,

«να μην βλάψει οποιαδήποτε Ελληνική πόλη, γιατί δεν θα το αγνοήσουν αυτό!»

 Ο Κύρος ρώτησε τι στο καλό πάλι είναι αυτοί οι Σπαρτιάτες, και όταν του εξήγησαν, απάντησε!

«Σιγά με φοβηθώ εγώ αυτούς που μαζεύονται στην αγορά και εξαπατάνε ο ένας τον άλλο!»

 [τώρα, η ‘αγορά’ είχε διφορούμενη έννοια: η ανοικτή εμπορική αγορά όπου παζαρεύονται οι αγορές και οι πωλήσεις, αλλά και η συνέλευση του λαού με τα δικά της πολιτικά παζαρέματα]

 «Σε λίγο, συνέχισε ο Κύρος,  οι Σπαρτιάτες δεν θα’ χουν μόνο τα προβλήματα της Ιωνίας στο κεφάλι τους, αλλά θα τους κάνω να νοιαστούν και για τη δική τους ελευθερία και επιβίωση»!

Τριάντα χρόνια αργότερα, γύρω στο 514 ή 513 π.Χ. Σκύθες πρέσβεις έφθασαν (πάλι στη Σπάρτη και όχι στην Αθήνα), και πρότειναν στον βασιλιά Κλεομένη πολεμική συνεργασία:

Να εισβάλλουν ταυτόχρονα στην Περσία, οι Σκύθες από τον ποταμό Φάσι και οι Σπαρτιάτες από την Έφεσο.

Φυσικά η συμμαχία αυτή δεν προχώρησε.

Δείχνει όμως ότι η Σπάρτη ήταν η πρώτη πόλη της Ελλάδας!

Η Σπάρτη θεωρείτο διεθνώς ισχυρή και αξιόπιστη!

Πολύ πιο πολύ απ´ την Αθήνα!

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα!

Το 500 π.Χ.

Τα ίδια:

Ο τύραννος της Μιλήτου, ο Αρισταγόρας, πηγαίνει στην Σπάρτη ζητώντας βοήθεια για την απελευθέρωση της Ιωνίας.

«Τι κάθεστε ώ Σπαρτιάτες τους λέει και χάνετε την ώρα σας με τους Μεσσήνιους, τους Αρκάδες και τους Αργείους, πόλεις άνευ μεγάλης σημασίας, ενώ τα αμύθητα πλούτη της Ασίας σας περιμένουν;»

Ο Κλεομένης του υπόσχεται να του απαντήσει σε δύο μέρες!

Όταν ξαναβρέθηκαν ρώτησε τον Αρισταγόρα:

«Δεν μου λες, πόσο απέχει η πρωτεύουσα της Περσίας -τα Σούσα- από τα παράλια της Μικράς Ασίας;»

Ο Αριστόδημος ξαφνιάστηκε και του είπε την αλήθεια:

«Τρείς μήνες»!

«Μάζευε τα και φύγε μέχρι το βράδυ» του απαντά ο Κλεομένης, «που πας να μας μπλέξεις σε τέτοια περιπέτεια»!

Αλλά ο Αρισταγόρας δεν τα παρατάει έτσι εύκολα!

 Σπεύδει μ’ ένα κλαδί ελιάς στο χέρι ως ικέτης στο σπίτι του Κλεομένη!

Ζητάει από τον Κλεομένη να τον δει ιδιωτικά και να βγει από το δωμάτιο η κόρη του Κλεομένη, η μικρούλα πριγκίπισσα η Γοργώ, που έπαιζε με τον Κλεομένη!

Ο Κλεομένης όμως την άφησε.

Ο Αρισταγόρας  άρχισε να ακουμπά λεφτά στο τραπέζι!

Δέκα τάλαντα για αρχή!

Ο Κλεομένης αρνήθηκε!

Όταν έφτασε στα 50 τάλαντα, πετάχτηκε η μικρούλα η Γοργώ και του λέει:

«Πατέρα φύγε τώρα από το δωμάτιο!!

Θα σε διαφθείρει ο ξένος»!

[προσέξτε του είπε «φύγε εσύ πριν σε διαφθείρει» και δεν του είπε «διώξε τον ξένο» γιατί αυτός είχε έρθει ως ικέτης.]

Ο Κλεομένης υπάκουσε με ευχαρίστηση και υπερηφάνεια τη κόρη του και ο Αρισταγόρας έφυγε άπρακτος!!

Ο Αρισταγόρας πήγε μετά στην Αθήνα!

Και ενώ δεν κατάφερε να πείσει έναν στη Σπάρτη -τον Κλεομένη-, κατάφερε να πείσει 30 χιλιάδες Αθηναίους στην Εκκλησία του Δήμου που τους άνοιξε  η όρεξη για τα αμύθητα πλούτη της Ασίας!

Βρισκόμαστε λοιπόν στο 500 π.Χ.

Οι Αθηναίοι στέλνουν στη Μικρά Ασία 20 τριήρεις και οι Ερετριείς άλλες πέντε, για να βοηθήσουν τις επαναστατημένες πόλεις της Ιωνίας κατά των Περσών!

• Το 499 οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς μαζί με τους Ίωνες, πυρπόλησαν τις Σάρδεις!

Στη συνέχεια όμως υπέστησαν πολλαπλές ήττες και αποχώρησαν άρον-άρον αφήνοντας την Ιωνία στη τύχη της!

Ο Δαρείος υπέταξε όλη την Ιωνία, και το 492 πΧ. διατάζει αντίποινα!

Στέλνει το νεαρό γαμβρό του Μαρδόνιο να περάσει τον Ελλήσποντο, με κύριο στόχο «Ερέτριαν και Αθήνας»!

 Αλλά αυτό, γράφει ο Ηρόδοτος ήταν «πρόσχημα»! Στη πραγματικότητα ήθελε «καταστρέφεσθαι [όχι μόνο την Αθήνα και την Ερέτρια αλλά] όσας άν πλείστας δύνωνται» = όσες περισσότερες Ελληνικές πόλεις μπορούσαν!!

 Ο στόλος του Μαρδόνιου έπαθε μεγάλες ζημιές περιπλέοντας τον Άθω, και αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Περσία!

Το 491 ο Δαρείος επανέρχεται με νέο εκστρατευτικό σώμα υπό τον Δάτη και τον Αρταφέρνη που καταλήγει με το θρίαμβο των Αθηναίων στο Μαραθώνα!!

 Αυτή λοιπόν ήταν η πρώτη βασική αιτία της Περσικής εισβολής: Η τιμωρία των Αθηνών!

Το 484 πεθαίνει ο Δαρείος!

Τον διαδέχεται ο γιός του Ξέρξης!

Ο στρατηγός Μαρδόνιος ο οποίος κατά τον Ηρόδοτο ήταν «επιθυμητής νεωτέρων έργων», δηλ. κυνηγούσε τη περιπέτεια, και ήθελε να γίνει κυβερνήτης της Ελλάδας, συνέχισε να πιέζει για εκστρατεία!

 Και τον έπεισε τον Ξέρξη:

Ο Ξέρξης προσπαθεί να εξηγήσει την Απόφασή του στο συμβούλιο των ευγενών της Περσίας!

Χρησιμοποιεί 4 επιχειρήματα:

1. Η Περσία μεγάλωνε συνέχεια, από τον Κύρο, τον Καμβύση και το Δαρείο!

Έ, δεν θα μπορούσε να σταματήσει η προέλαση και η επέκταση της Περσίας επί βασιλείας του Ξέρξη!

«Μη λείψομαι των πρότερων γενομένων» τους λέει! [7. 8]

2. Δεύτερο επιχείρημα: Σχεδίαζε ο Ξέρξης να κάνει όλη την οικουμένη, Ασία και Ευρώπη «μία χώραν»!

Και ότι

«Ο ήλιος θα φωτίζει μόνο τις δικές μας χώρες!»

[7.8] γῆν τὴν Περσίδα ἀποδέξομεν τῷ Διὸς αἰθέρι ὁμουρέουσαν, οὐ γὰρ δὴ χώρην γε οὐδεμίαν κατόψεται ἥλιος ὅμουρον ἐοῦσαν τῇ ἡμετέρῃ»

 Ακριβώς η φράση που χρησιμοποίησαν 21-22 αιώνες αργότερα οι μεγάλες αυτοκρατορίες, η ισπανική και η βρετανική!

Εκείνο το περίφημο «the sun never sets on the British Empire», το διαβάζουμε σαν Περσική ιδέα στον Ηρόδοτο 22 αιώνες πιο πριν!

3. Τρίτο: Πρέπει να τιμωρήσει τους Αθηναίους:

• «δεν θα ησυχάσω, τους λέει, μέχρι να κάψω, να πυρπολήσω την Αθήνα»!

4. Τέταρτο: Λέει και κάτι άλλο φοβερό:

«Αν δεν χτυπήσουμε εμείς πρώτοι τους Έλληνες, θα μας χτυπήσουνε αυτοί»!!!!

«Δεν υπάρχει μεσαία οδός στην μεταξύ μας έχθρα!

Ή αυτοί ή εμείς!»

 —Και ενώ ένας πολύ συνετός Πέρσης, ο Αρτάβανος (αδελφός του Δαρείου και θείος του Ξέρξη), σχεδόν έπεισε τον Ξέρξη να μην εκστρατεύσει γιατί οι κίνδυνοι ήταν τεράστιοι, ο Ξέρξης είδε κάποια όνειρα και αποφάσισε πάλι να γίνει η εκστρατεία!

Πάλι στους φόβους του συνετού Αρτάβανου, απάντησε με δύο ακόμα επιχειρήματα, που ακόμα και σήμερα είναι πολύ επίκαιρα για τους φοιτητές της επιστήμης του μάνατζμεντ!

ότι,

1. Αν συνέχεια σκεπτόμαστε τι θα μπορούσε να πάει στραβά, «ποιήσειας άν ουδαμά ουδέν» = ποτέ θα κάνουμε τίποτα!
2. Για να κατορθώσεις πολύ μεγάλα πράγματα πρέπει να αναλάβεις μεγάλους κινδύνους! [7.50]

-Αξίζει να σημειώσουμε πως στην εκστρατεία κατά των Ελλήνων, έλαβε μέρος όλη η Περσική αριστοκρατία!

Κανείς δεν έμεινε πίσω!

Συγγενείς, αδέλφια, ανίψια, άρχοντες!

(Εν μέρει για να μην μένοντας πίσω οργανώσουν κάποιο πραξικόπημα σε βάρος του Ξέρξη.)

 Η προέλαση του Ξέρξη και η σίτιση της Αυλής του Βασιλιά και των δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών του ήταν οικονομική καταστροφή για τις Ελληνικές πόλεις που δεν μπορούσαν να αντισταθούν και είχαν προσφέρει γήν και ύδωρ!

Από τη Μακεδονία μέχρι τη Θήβα πάρα πολλές πόλεις προσέφεραν γη και ύδωρ!

Και η Θήβα!

Αλλά όχι οι Θεσπιείς και οι Πλαταιείς!

• Στην Αθήνα και στη Σπάρτη ο Ξέρξης δεν έστειλε πρέσβεις για να ζητήσουν γη και ύδωρ, γιατί θυμόταν τι είχε συμβεί επί Δαρείου!

 Οι Αθηναίοι τους έριξαν σε λάκκο ως εγκληματίες και οι Σπαρτιάτες σε πηγάδι!

Αν υποθέσουμε ότι αυτά έγιναν το 491 π.Χ. (11 χρόνια πριν τις Θερμοπύλες), τότε στο πηγάδι θα τους έριξε ο Κλεομένης!

Οι πρόγονοί μας Σπαρτιάτες έφεραν βαρέως αυτή την άτιμη πράξη με τους Πέρσες πρέσβεις!

Για να εξιλεωθούν έστειλαν ζήτησαν να προσφερθούν δύο εθελοντές Σπαρτιάτες να πάνε στον Ξέρξη για να τιμωρηθούν για λογαριασμό της Σπάρτης!

 Προσφέρθηκαν αμέσως 2 παιδιά από τις σπουδαιότερες και επιφανέστερες οικογένειες της Σπάρτης:

Ο Σπερθίας γιός του Ανηρίστου και ο Βούλης γιός του Νικόλαου! [7. 134]

 Όταν έφτασαν στα Σούσα, οι άνδρες της φρουράς του Ξέρξη τους πίεζαν να προσκυνήσουν!

Αυτοί αρνήθηκαν λέγοντας, «ήρθαμε εδώ για να μας τιμωρήσετε και να μας εκτελέσετε, όχι για να μάθουμε να προσκυνάμε κοινούς θνητούς»!

[7.135]

 Ο Ξέρξης μεγαλόψυχα απάντησε πως δεν θα διαπράξει το ίδιο αδίκημα με τους Σπαρτιάτες και τους άφησε ελεύθερους! [7.135]

[Παρενθετικά σας λέω κάτι αντίστοιχο έγινε και με τον πρέσβη των Θηβαίων Ισμηνία κατά το 367 π.Χ. (περίπου 120 χρόνια μετά τον Σπερθία)!

 Όταν τον πίεζαν να προσκυνήσει, αυτός άφησε να πέσει στο πάτωμα το δαχτυλίδι του, γονάτισε δήθεν για να το ψάξει, και οι Πέρσες δεν το τράβηξαν το θέμα και θεωρήθηκε ότι προσκύνησε!]

 Επανέρχομαι:

Σε συνέλευσή τους στον Ισθμό, οι Έλληνες αποφασίζουν «φυλάξαι Θερμοπύλησι» [7. 175], υπό τον Λεωνίδα!

Τον Λεωνίδα που όπως γράφει ο Ηρόδοτος, «όλοι θαύμαζαν»!

«μάλιστα θωμαζόμενος» γράφει [7.204], χωρίς να αναφέρει το γιατί!

Ίσως απλά και μόνο το να είσαι βασιλιάς της Σπάρτης, και να κατάγεσαι από τον Ηρακλή, ήταν αρκετό!

 Ο Λεωνίδας αποφάσισε να πάρει μαζί του και Θηβαίους για να είναι σίγουρος ότι δεν θα πάνε με τους Πέρσες!!

Ο Λεωνίδας το αποφάσισε και κανείς δεν τον αμφισβήτησε!

 Γενική Αρχηγία

Έχει ενδιαφέρον ότι κανείς δεν αμφισβητούσε την Αρχιστρατηγία των Σπαρτιατών!

 Όταν οι Ελληνικές Συμμαχικές Δυνάμεις πήγαν στο Άργος για να εντάξουν και τους Αργείους στις δυνάμεις τους κατά των Περσών, οι Αργείοι ζήτησαν να μοιραστεί η διοίκηση του στρατού πενήντα-πενήντα 50/50 με τους Σπαρτιάτες!

Η μόνη υποχώρηση των Σπαρτιατών ήταν το 2:1 επειδή η Σπάρτη είχε, λέει, δύο Βασιλιάδες!

 Όταν πήγαν στον τύραννο Γέλωνα στη Σικελία για να του ζητήσουν ενισχύσεις, αυτός είπε ναι, αλλά υπό τη προϋπόθεση να του ανατεθεί η Αρχιστρατηγία!

«Ξέχασέ το» απάντησαν «ίσθι αρξόμενος υπό Λακεδαιμονίων»! [7. 159]

 Όταν ο Γέλων τους απαντάει «καλά, τότε δώστε μου τη διοίκηση των ναυτικών δυνάμεων», τότε πετάχτηκε ο Αθηναίος πρέσβης και ξέρετε τι του απάντησε;

 «Αν οι Σπαρτιάτες δεν θέλουν τη διοίκηση του στόλου τότε την θέλουμε και τη δικαιούμαστε εμείς οι Αθηναίοι!» [7. 161]

Δηλαδή αρχηγοί και του ναυτικού οι Σπαρτιάτες!

 Και στο Αρτεμίσιο και στη Σαλαμίνα, Αρχηγός του στόλου δεν ήταν ο περίφημος Θεμιστοκλής, ήταν ο Σπαρτιάτης ναύαρχος Ευρυβιάδης!

 Πως;

 Οι Αθηναίοι διέθεσαν πολλαπλάσια πλοία και είχαν ναύαρχο το φοβερό Θεμιστοκλή!

 Γιατί οι σύμμαχοι απαιτούσαν Σπαρτιάτη;

 Γιατί οι Σπαρτιάτες ήταν η πρώτη δύναμη

Γιατί θεωρούσαν τους Σπαρτιάτες

—Πιο γενναίους

—Πιο εμπειροπόλεμους

Αλλά και

 —Πιο Δίκαιους

 —Πιο Έτοιμους να ακούσουν

 —Πιο Αξιόπιστους από τους Αθηναίους!!!

 Και στις Πλαταιές ποιός ήταν Αρχιστράτηγος;

Ο Σπαρτιάτης Παυσανίας!

Και όταν τσακωνόντουσαν άγρια πριν τη Μάχη των Πλαταιών οι Τεγεάτες με τους Αθηναίους, για το ποιος θα ήταν επικεφαλής του άλλης πλευράς της παράταξης, αφού άκουσαν και τις δύο πλευρές, όλο το Σπαρτιατικό στρατόπεδο αναφώνησε ότι οι Αθηναίοι ήταν αξιότεροι! «Αξιονικότεροι»! [9.28]

 Αυτή η σπάνια Σπαρτιάτικη αρετή της σωφροσύνης και της δικαιοσύνης!

Μετά τη συντριβή στη Σαλαμίνα, ο Ξέρξης φοβήθηκε!

Τα μάζεψε και πήρε το δρόμο της επιστροφής!

 Άφησε πίσω του τον στρατηγό Μαρδόνιο, γενναίο και επιθετικό!

 Στη Θήβα, κοντά στις Πλαταιές, οι Θηβαίοι που είχαν «Μηδίσει», συμβουλεύουν τον Μαρδόνιο κάτι φοβερό:

«Όταν οι Έλληνες είναι ενωμένοι, δεν μπορείς να τους νικήσεις, ακόμα και αν τους επιτεθούν «άπασιν ανθρώποισιν» !

 «Γι’ αυτό» του λένε:

«στείλε χρήματα στους δημαγωγούς σε κάθε πόλη, και θα διασπάσεις τους Έλληνες! Έτσι θα καταστρέψεις πιο εύκολα όσους σου αντιστέκονται ακόμα»!

Βιβλίο 9, Κεφάλαιο 2!!

 Ακριβώς αυτό που έκαναν περίπου 80 χρόνια αργότερα, κατά το 397 π.Χ. οι Πέρσες ενάντια στον ισόθεο βασιλιά μας τον Αγησίλαο που θριάμβευε στην Μικρά Ασία εναντίον των Περσών!

Τι έκαναν;

Έστειλαν λεφτά στο Άργος, την Κόρινθο, την Αθήνα και τη Θήβα για να συνασπιστούν εναντίον της Σπάρτης και να αναγκάσουν τον Αγησίλαο να επιστρέψει στη Σπάρτη!

Τι δουλειά είχε ο Αγησίλαος στη Μικρά Ασία;

Οι Σπαρτιάτες στήριξαν τον Κύρο τον νεότερο στην διεκδίκηση του Περσικού θρόνου σε βάρος του αδελφού του, Αρταξέρξη Β’!

Όμως το 401 π.Χ. ο Αρταξέρξης επικράτησε στη φοβερή και αμφίρροπη Μάχη στα Κούναξα, και οι Σπαρτιάτες αποφάσισαν να εκστρατεύσουν στη Μικρά Ασία για να υπερασπιστούν τις Ελληνικές πόλεις εκεί!

Αλλά τα πάρε-δώσε με τους Πέρσες και τη Μικρά Ασία είχαν συνεχιστεί και κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου!

Ο Πελοποννησιακός πόλεμος ήταν καθαρά ένας Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος!

Και μάλιστα διπλός:

Πόλις εναντίον πόλεως

Αλλά και μέσα σε κάθε πόλη δημοκρατικοί εναντίον ολιγαρχικών!

Οι φτωχότεροι εναντίον κυρίως των γαιοκτημόνων!

Δεν χύθηκε ούτε ένα δράμι βαρβαρικού αίματος!

Έφτανε το Ελληνικό!

Αλλά δόθηκε η ευκαιρία στους Πέρσες να χωθούν στα Ελληνικά πράγματα!

Να δημιουργούν κρυφές συμμαχίες μέχρι την περίοδο που ο Αγησίλαος εκστράτευσε στη Μικρά Ασία ως απελευθερωτής - εξαντλώντας ακόμα περισσότερο το στρατιωτικό απόθεμα της Σπάρτης!

Το ρέκβιεμ της Σπάρτης και της ισχύος της ως προστάτιδος των Ελληνικών πόλεων σχεδόν ολοκληρώθηκα όταν οι Σπαρτιάτες εξαντλημένοι από τον πόλεμο με τους Αθηναίους, τους Θηβαίους, τους Ευβοιείς και τους λοιπούς Έλληνες, έστειλαν ένα ναύαρχό τους, τον Ανταλκίδα, να υπογράψει ειρήνη με τους Πέρσες του Αρταξέρξη Β΄ (386 π.Χ.)

Με τη συνθήκη αυτή συμφωνήθηκε μεταξύ των Σπαρτιατών και του Πέρση βασιλιά

α) να παραδοθούν σε αυτόν οι ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας και η Κύπρος

β) να διακηρυχθεί η αυτονομία των ελληνικών πόλεων εκτός από τις αθηναϊκές κληρουχίες της Λήμνου, της Ίμβρου και της Σκύρου (για να μην μπορούν να συνασπισθούν εναντίον των Περσών), και

γ) να επιβλέπουν οι Σπαρτιάτες την τήρηση της ειρήνης στον ελλαδικό χώρο.

* Υποσημ.: Γράφει ο Ηρόδοτος, ότι «Από την άλωση της ασιατικής Τροίας από ‘Ευρωπαίους’ Έλληνες και από την Ασιατική εισβολή του Δαρείου και του Ξέρξη στην Ελλάδα, ξεκαθαρίστηκε, από τότε, ότι άλλο πράγμα η Ασία και η Περσία, και άλλο η Ελλάδα και η Ευρώπη!»

Βιβλίο 1, Κεφάλαιο 4!