ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ κ. ΣΤΑΥΡΟΥ ΑΡΓΕΙΤΑΚΟΥ
ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ «ΠΑΛΙ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΚΑΙΡΟΥΣ»

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΜΥΣΤΡΑ - 23 ΜΑΪΟΥ 2013


Η 29 Μαΐου του 1453, μέρα από την οποία μας χωρίζουν πεντέμισι σχεδόν αιώνες,  αποτελεί για την Ελλάδα και τους Έλληνες, όπου γης, μέρα μνήμης και περισυλλογής.
Η «αποφράς», όπως πλέον καλείται αυτή η ημέρα, σηματοδοτεί το ιστορικό τέλος του Βυζαντίου και την επίσημη έναρξη της τουρκοκρατίας στην Ελλάδα.
Η ηρωική θυσία του Έλληνα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, με το μήνυμα ύψιστης ανδρείας: «Πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν», μένει στην Ιστορία.
Το μεγαλείο των τραγικών υπερασπιστών της βασίλισσας όλων των πόλεων, η θυσία τους και ο τιμημένος θάνατος του τελευταίου Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, έγιναν ορόσημο στη νεότερη ιστορία του Ελληνισμού.
Το γεγονός ήταν τεράστιας σημασίας στην εποχή του.
Ο απόηχος του, ακόμη και σήμερα, δεν έχει κοπάσει.
Οι συνέπειές του ήταν τεράστιες για την ιστορική εξέλιξη των πραγμάτων στην Ευρώπη και στην Εγγύς Ανατολή.
Για το Έθνος μας, ακόμη περισσότερο, σήμανε την κατάλυση της πολιτικής μας ανεξαρτησίας, αφού η Κωνσταντινούπολη, ήταν η χιλιόχρονη πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας μας.
Η Άλωση της Πόλης, η πτώση του Βυζαντίου καταγράφεται στη συλλογική μνήμη ως το τέλος μιας εποχής δόξας που θα δώσει τη θέση της στην Τουρκοκρατία για τους επόμενους αιώνες.
Πιο ουσιαστικά όμως, η Άλωση σηματοδοτεί το πολιτικό τέλος του Ελληνισμού και την αποκοπή του από τα μεγάλα γεγονότα της Αναγέννησης που ακολούθησαν.
Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τις 6 Απριλίου έως το πρωί της Τρίτης 29 Μαΐου 1453 ήταν απόδειξη του ιερού καθήκοντος των Ελλήνων.
Για την επιβίωσή της η «βασσιλίς όλων των πόλεων» πάλεψε θαρραλέα, αλλά η μοίρα της είχε ήδη προδιαγραφεί.
Όπως αναφέρει ο Γεώργιος Φραντζής στο πόνημα για την Άλωση, ο στρατηγός Θεόφιλος Παλαιολόγος βλέποντας τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να αγωνίζεται λυσσαλέα κατά του εχθρού, φώναξε κλαίγοντας: «Κύρη μου πιότερο να πεθάνω παρά να ζήσω».
Το νήμα της ζωής του Κωνσταντίνου σπάει όπως το μάνταλο στην Κερκόπορτα.
Κατά χιλιάδες οι στρατιώτες του Μωάμεθ εφόρμησαν στη σχεδόν ανυπεράσπιστη πόλη και την κατέλαβαν μέσα σε λίγες ώρες.
Ο ηρωϊκός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεσε μαχόμενος.
Το είπε και το έκαμε όταν απέκρουσε με υπερηφάνεια τις προτάσεις συνθηκολόγησης του Μωάμεθ.
Ο θάνατός του είναι τιμή για τον στρατιώτη, για τον αγωνιστή.
Θυσιάζεται για τα ιδανικά του Γένους χωρίς να νοιάζεται για τη ματαιότητα της υπάρξεως.
Όπως όλοι οι κατακτητές και οι βάρβαροι, έτσι και οι Οθωμανοί κατέσφαξαν τους υπερασπιστές της Πόλης, έκαναν εκτεταμένες λεηλασίες και εξανδραποδισμούς.
Το βράδυ, ο Μωάμεθ ο Πορθητής εισήλθε πανηγυρικά στην Αγία Σοφία και προσευχήθηκε στον Αλλάχ «αναβάς επί της Αγίας Τραπέζης», όπως αναφέρουν οι χρονικογράφοι της εποχής.
Η Κωνσταντινούπολη δεν απέκτησε ποτέ ξανά την αίγλη των Βυζαντινών χρόνων.
Και αυτό, γιατί τα στολίδια της δεν ήταν ποτέ τα κτήρια.
Τα στολίδια της ήταν το Φως του Χριστιανισμού και το Φως του Ελληνικού Πνεύματος που την περιέβαλαν.
Την πραγματική υπεροχή του Ελληνισμού οφείλουμε να διαφυλάξουμε όλοι εμείς, ως άξιοι κληρονόμοι.
Όπως την διαφύλαξε ο άξιος κληρονόμος Κωνσταντίνος Παλαιολόγος από τον Βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα, και είπε στον βάρβαρο κατακτητή τα ίδια ακριβώς λόγια: «Το την Πόλιν σοι δούναι, ουτ΄ εμόν εστί ουτ΄ άλλου των κατοικούντων ενταύθα. Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν μη φειδώμενοι της ζωής ημών».
Η Ελλάδα αγωνίστηκε σκληρά να επιβιώσει και αγωνίζεται ακόμη να «σταθεί στα πόδια της».
«Η Ελλάδα, όμως, δεν είναι αίμα, είναι πνεύμα», λέει σε μια συνέντευξή της η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, η γυναίκα που μελέτησε και κατανόησε όσο λίγοι το Βυζάντιο.
Ας κλείσουμε με αυτό.
Η Ελλάδα-και ό,τι αυτή ιστορικά εκπροσώπησε και συνεχίζει να εκπροσωπεί- είναι πνεύμα.
Και το πνεύμα δεν πολιορκήθηκε και δεν μπορεί να πολιορκηθεί.
Οι δυσκολίες πάντα το ενδυνάμωναν και πάντοτε θα το ενδυναμώνουν.
Γι’ αυτό τη μέρα τούτη την αφιερώνουμε στον πολιτισμό.
Η συμμετοχή σας στις εκδηλώσεις θρησκευτικού, αθλητικού και πολιτιστικού χαρακτήρα που ετοιμάσαμε θα αποτελέσει για μας το πιο ουσιαστικό μέρος για την αναβίωση μιας ιστορικής στιγμής που αξίζει τη θύμηση και τον σεβασμό όλων μας.
Σας ευχαριστώ πολύ.