Με ξεχωριστή χαρά  σας καλωσορίζουμε στη Σπάρτη , στη μικρή αλλά ιστορική μας πόλη, στην πόλη-κράτος της αρχαίας Ελλάδας , που προσπαθεί σήμερα να βρει τον βηματισμό της και  να κατακτήσει τη θέση που της αξίζει, στην ανάπτυξη.

Στον τόπο του γνήσιου περιβαλλοντικού αποθέματος, της αξιοζήλευτης πολιτιστικής κληρονομιάς, των ποιοτικών τοπικών και παραδοσιακών προϊόντων  και του δημοφιλούς παγκοσμίως  ιστορικού  προορισμού.

Είμαι πεπεισμένος ότι το διήμερο    Συνέδριο της ΚΕΔΕ, του κορυφαίου συλλογικού οργάνου της πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης  με θέμα  *Το νέο Εθνικό Σχέδιο διαχείρισης Αποβλήτων και η εφαρμογή των Περιφερειακών Σχεδίων*,  θα αναδείξει τα πραγματικά προβλήματα  της διαχείρισης των απορριμμάτων και θα προταθούν  ρεαλιστικές λύσεις, με γνώμονα πάντα την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών και τη δημιουργία αναπτυξιακής προοπτικής για τη χώρα μας, που τόσο έχει ανάγκη.

Αγαπητοί φίλοι,

Η εθνική πολιτική για τα απόβλητα είναι προσανατολισμένη στους εξής στόχους- ορόσημα για το 2020:

τα κατά κεφαλή παραγόμενα απόβλητα να έχουν μειωθεί δραστικά, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων – βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται τουλάχιστον στο 50% του συνόλου των παραγόμενων ΑΣΑ, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 26% του συνόλου των ΑΣΑ.

Κύριοι συνάδελφοι,

Ο σχεδιασμός και η διαχείριση των αστικών αποβλήτων αποτελεί το κατ' εξοχήν πεδίο ευθύνης και δραστηριοποίησης της τοπικής  αυτοδιοίκησης και είναι ένα από τα σημαντικότερα , να μην πω το σημαντικότερο πρόβλημα που πρέπει να διαχειριστούμε .

 Ο τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος έχει επιπτώσεις όχι μόνο στο περιβάλλον και τους πολίτες , αλλά και στην οικονομία της χώρας.

Η  αναβολή της λύσης του προβλήματος ισοδυναμεί με διαιώνιση του σημερινού απαράδεκτου καθεστώτος της ταφής των οικιακών απορριμμάτων.

Πρέπει λοιπόν  να μπει τέλος στα σύμμεικτα απορρίμματα.

Στόχος όλων μας θα πρέπει να είναι :

Εναλλακτική Διαχείριση των στερεών αποβλήτων, αποτελούμενη από :

Μείωση παραγόμενων σκουπιδιών, επαναχρησιμοποίηση υλικών και προїόντων, Διαλογή στην Πηγή, Ανακύκλωση, Λιπασματοποίηση/Κομποστοποίηση, Υγειονομική Ταφή Υπολειμμάτων των οποίων οι ποσότητες όπως και ο βαθμός επικινδυνότητας θα βαίνουν διαρκώς μειούμενες.

 Ενημέρωση-Ευαισθητοποίηση-Συμμετοχή των δημοτών, Κλείσιμο-Αποκατάσταση των ΧΑΔΑ.

Θεμελιακά στοιχεία για τη διαμόρφωση της πολιτικής της Περιφερειακής και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη Διαχείριση των στερεών αποβλήτων πρέπει να είναι  οι αρχές : 1. Ο ρυπαίνων πληρώνει/Πληρώνω όσο πετάω, 2. Η Αρχή της εγγύτητας / της αποκεντρωμένης διαχείρισης.

Χορήγηση δηλαδή οικονομικού κινήτρου στους δημότες, ώστε να φροντίζουν για τη μείωση παραγωγής σκουπιδιών.

 Η συνεργασία της Πολιτείας, των ΦΟΔΣΑ, και της Αυτοδιοίκησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αλλαγή σελίδας στη διαχείριση των απορριμμάτων. Η χώρα μας οφείλει να εφαρμόσει την ευρωπαϊκή στρατηγική, μέσα από μια αλλαγή στάσης όλων μας, διοίκησης, αυτοδιοίκησης, πολιτών και παραγωγών. Και μπορεί αυτή η αλλαγή σελίδας να τροφοδοτήσει νέα οικονομία και παράλληλα να προστατεύσει το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.

Ως νέα Δημοτική  Αρχή το 2014 ξεκινήσαμε την αναζήτηση  ενός νέου τρόπου  διαχείρισης  των απορριμμάτων στο Δήμο μας  και  την εξεύρεση λύσης για μια βιώσιμη, οικολογική και  οικονομική διαχείριση των απορριμμάτων.

Στόχος μας ήταν και  είναι η προστασία της υγείας των πολιτών μας, του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής.

Τον Δεκέμβριο του 2014, ως Δήμος Σπάρτης πήραμε μια σημαντική και πρωτοποριακή απόφαση για τα ελληνικά δεδομένα . "Καθολική Διαλογή στην πηγή της παραγωγής των αστικών αποβλήτων με έξι διακριτά ρεύματα, με την μέθοδο πόρτα –πόρτα’’.

Έτσι αφού σχεδιάσαμε  και διεξοδικά μελετήσαμε τις ιδιαιτερότητές μας,  υλοποιούμε απαρέγκλιτα την απόφαση μας.

Συνάψαμε, από τον Σεπτέμβρη του 2015, με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης  Ανακύκλωσης, την γνωστή σε όλους μας ΕΕΑΑ ή σύστημα του μπλέ κάδου, σύμβαση τύπου Βήτα (Β). Έχουμε παραλάβει τους πρώτους 4.000  κάδους για την χωριστή πόρτα -πόρτα συλλογή  στο χαρτί και τα  πλαστικά μαζί με τους πρώτους  75 κάδους τύπου κώδωνα για την χωριστή συλλογή των μετάλλων αλλά και του γυαλιού σε κοινόχρηστους χώρους.  Προχωρήσαμε σε διαγωνιστική διαδικασία  για την εξεύρεση αδειοδοτημένης  μονάδας ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ) και από το 2016 ανέλαβε ο Δήμος με ίδια μέσα και δυνάμεις την περισυλλογή και μεταφορά των υλικών του μπλέ κάδου που έως τότε την είχε αναλάβει εξωτερικός συνεργάτης - εργολάβος.  Παράλληλα  έχουμε προμηθευτεί καφέ χρώματος κάδους για την ξεχωριστή συλλογή των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων περίπου 2500 τον αριθμό.  Σε λίγες εβδομάδες αναμένουμε και την τρίτη παρτίδα καφέ  κάδων ώστε να εξαπλωθεί το σύστημα πόρτα -πόρτα σε περισσότερες συνοικίες αλλά και χωριά.

Τα αποτελέσματα της εφαρμογής του συστήματος πόρτα -πόρτα είναι κατά γενική ομολογία θετικά, σε βαθμό που πολλοί από εμάς παραδεχθήκαμε την ωριμότητα των πολιτών και την συνέπεια λόγων και πράξεων των.  Όπου υπήρχε ανάγκη προσαρμογής του συστήματος οι υπηρεσίες μελέτησαν και έδωσαν την εξατομικευμένη  λύση.

Εν συντομία σας αναφέρω ότι τα προδιαλεγμένα ανακυκλώσιμα υλικά με την μέθοδο πόρτα - πόρτα  παρουσιάζουν εντυπωσιακό βαθμό καθαρότητας στην ανάκτηση στο ΚΔΑΥ, όπου φτάνει στο 98% του συνόλου της αποκομιδής. Αντίθετα αυτά τα υλικά που ακόμη συλλέγονται και μεταφέρονται με το σύστημα του σύμμεικτου μπλέ κάδου η ανάκτηση δεν ξεπερνάει το 70-75% ανάλογα την εποχή.

Ο Δήμος μας σύμφωνα και τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει συγκαταλέγεται στους πρώτους αν όχι ο πρώτος Δήμος  στο κατά κεφαλή ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών που πλησιάζει περίπου τα 50 κιλά ανά κάτοικο ανά έτος.

Ήδη έχουμε ξεπεράσει τους 2.200 τόνους συλλεγμένων υλικών ανά έτος σε σχέση με τους 1.050 τόνους, την περίοδο 2014-2015.

Στόχος  μας είναι η ολοκλήρωση του σχεδιασμού μας με ίδρυση μονάδας κομποστοποίησης  προδιαλεγμένων βιοαποδομήσιμων υλικών και δημοτικού ΚΔΑΥ.

Υπολογίζουμε ότι το κόστος αυτής της διαχείρισης συμπεριλαμβανομένου του κόστους για τη διάθεση του υπολείμματος σε ΧΥΤΥ, δεν  ξεπερνάει τα 35-40 €/τόνο .

Σε συνδυασμό με την πώληση ανακτημένων υλικών, το κόστος είναι λιγότερο των 30€/τόνο συνολικά διαχειριζόμενου υλικού.

Συνοπτικά εκτός από το οικονομικό όφελος , ο Δήμος στοχεύει και επενδύει σε μια κοινωνία παραγωγής ελάχιστων ή δυνατόν μηδενικών αποβλήτων με περιβαλλοντική προστασία του νερού, του εδάφους και του αέρα, με διαλογή των αποβλήτων στην πηγή και αποκομιδή με το σύστημα πόρτα -πόρτα.

Ταυτόχρονα η Περιφέρεια σε συνεργασία με το Δήμο, προχώρησε στην πλήρη αποκατάσταση των τριών (3) ΧΑΔΑ και βρίσκεται στην ολοκλήρωση και του τέταρτου (4^ου) ΧΑΔΑ , που λειτουργούσαν στο Δήμο μας.

Σε αντίθεση με τη διαχείριση των απορριμμάτων του Δήμου μας, που δεν είναι άλλη από την καθολική διαλογή στη πηγή και συλλογή πόρτα -πόρτα, η προσδοκόμενη από κάποιους ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων μέσω της ΣΔΙΤ Πελοποννήσου  είναι εξαιρετικά κοστοβόρα, ανελαστική στο χρόνο και περιβαλλοντικά μη αποδεκτή.

Σύμφωνα με το σχέδιο της ΣΔΙΤ, ο Δήμος θα υποχρεωθεί να παραδίδει εγγυημένα για 21 ή έως και 28 χρόνια στην είσοδο του εργοστασίου της ΤΕΡΝΑ το 70% των αποβλήτων που παράγει ο δήμος, δηλ. 8.700 τόνους ετησίως με κόστος 80,5 + ΦΠΑ ανά τόνο, πλέον της μεταφοράς και κόστους μεταφόρτωσης και επιπλέον τυχόν ποιοτικές ρήτρες της σύνθεσης των απορριμμάτων που μέχρι στιγμή κανένας δεν γνωρίζει.

Πρακτικά σημαίνει υπερδιπλασιασμό των δημοτικών τελών καθαριότητας ,επιβαρύνοντας τους δημότες μας, παρόλο που προχωράμε στη μείωση των απορριμμάτων.

Από την πρώτη στιγμή ήμασταν αντίθετοι στην  μελέτη της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης με ΣΔΙΤ στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Το εκφράσαμε με πολλές αποφάσεις μας και φαίνεται να δικαιωνόμαστε όλοι αυτοί που με σύνεση και ξάστερα λόγια είχαμε προτείνει την εναλλακτική αποκεντρωμένη διαχείριση.

Πρέπει άμεσα να ξεκινήσουν τα συνοδά έργα προσωρινής  διαχείρισης που προβλέπονται  ή να αξιοποιηθεί η Σ.Μ.Π.Ε που προβλέπει τη διαχείριση  στο μεσοδιάστημα αυτό, για να μην έχουμε  σαν αποτέλεσμα σκουπίδια στις πόλεις ή άνοιγμα νέων ΧΑΔΑ.

Παρόλα αυτά είμαι πεπεισμένος ότι ένας πραγματικός δημοκρατικός διάλογος με πλούσιες και ειλικρινείς εισηγήσεις, απ' όπου και αν προέρχονται συμβάλλουν στην αλήθεια και το κοινωνικό όφελος . Κοινωνικό όφελος  δεν είναι τίποτα άλλο από την ευημερία και του πιό αδύνατου κρίκου μέσα στον κοινωνικό ιστό που δεν είναι άλλος  από τον αδύναμο και ανήμπορο πολίτη να έχει ίσες ευκαιρίες και ίση μεταχείριση.

Συνάδελφοι,

ως Τ.Α. καλούμαστε να σηκώνουμε το βάρος κορυφαίων ιστορικών στιγμών τις οποίες ζει η χώρα μας, με αξιοπρέπεια και αναλαμβάνοντας την ευθύνη που μας αναλογεί, καθώς οι Δήμοι είναι ο πιο κοντινός θεσμός προς τους πολίτες.

Σ΄ αυτή την προσπάθεια θέλουμε σύμμαχό μας την Πολιτεία αλλά και ολόκληρη την κοινωνία.

Με την αγαστή συνεργασία Αιρετών, Πολιτείας και Δημοτών μπορούμε να πετύχουμε πολλά.

 Να συμβάλλουμε αποτελεσματικά, όχι μόνο στη λύση της διαχείρισης των ΑΣΑ αλλά και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της κοινωνίας, διεκδικώντας, χωρίς υπαναχωρήσεις, το δικαίωμα να οραματιζόμαστε ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας.

Είναι σίγουρο ότι μόνο με την Αυτοδιοίκηση σε ανάπτυξη, μπορεί να υπάρξει εθνική ανάπτυξη!

Εύχομαι το συνέδριο αυτό να συμβάλλει τα μέγιστα στην ανταλλαγή  γνώσεων  και  εμπειριών στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς.

Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου μας.

Καλή παραμονή στην ιστορική και φιλόξενη πόλη της Σπάρτης και ιδιαίτερα στην ιστορική έδρα του Δήμου μας, το Μυστρά.

Σας Ευχαριστώ.

                                                                                   Ευάγγελος  Βαλιώτης

                                                                                        Δήμαρχος Σπάρτης