Αγαπητοί φίλοι,

Χαίρομαι που ύστερα από το US Army Association, ένας ακόμα επιφανέστατος οργανισμός των ΗΠΑ, το American Legion, η Αμερικανική Λεγεώνα, ο σύνδεσμος των βετεράνων πολέμου των Αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, με 3 εκατομμύρια Μέλη, δείχνει έμπρακτα τον θαυμασμό και την στήριξη του για την ‘ιδέα’ της Σπάρτης!

Για τη Σπάρτη ως ‘μήτρα’ του Δυτικού πολιτικού πολιτισμού, έχω ήδη μιλήσει πολύ αναλυτικά.

Όσον αφορά την εξωτερική Πολιτική της Σπάρτης, αυτή είχε μια βασική αρχή: την εξασφάλιση και ασφάλεια του ζωτικού της χώρου - δηλαδή του μεγαλύτερου μέρους της Πελοποννήσου, και όχι την δεσποτική εξουσία σε όλο τον Ελληνικό κόσμο!

Ύστερα από τους επεκτατικούς αγώνες των δύο Μεσσηνιακών πολέμων (ο Β’ έληξε κατά το 657 π.Χ., και ολοκλήρωσε τη κατάκτηση της Μεσσηνίας), η Σπάρτη γενικά ασχολήθηκε με τα του οίκου της.

Όταν όμως οι Πέρσες νικήσανε τους Λυδούς του Κροίσου και και κατά το 547/546 π.Χ., υποτάξανε τις πόλεις της Ιωνίας, κατά το 546 π.Χ. οι Ιωνικές πόλεις στέλνουν πρέσβεις στη Σπάρτη (προσέξτε: στη Σπάρτη, όχι στην Αθήνα) με επικεφαλής κάποιο Πύθερμο από την αιολική Φώκαια της Μικράς Ασίας!

Αυτός για να τραβήξει κόσμο, εδώ πιο κάτω, στην Απέλλα, ντύθηκε με κατακόκκινα ρούχα, «έλεγε πολλά» που όμως δεν έπεισαν, και οι Σπαρτιάτες αρνήθηκαν να εκστρατεύσουν! [Ηροδ. 1. 152]

{Μάλιστα από κάποιο τέτοιο περιστατικό βγήκε και το περίφημο Λακωνικό απόφθεγμα του βασιλιά Κλεομένη που μας διέσωσε ο Πλούταρχος: 

Είπε ο Κλεομένης σε κάποιους Πρέσβεις από τη Σάμο:

«μιλήσατε τόσο πολύ, τόση ώρα, που ξέχασα το πρώτο μέρος της αγόρευσης σας!

Έτσι δεν κατανόησα το δεύτερο μέρος, και έτσι δεν μπορώ να βγάλω συμπέρασμα αν συμφωνώ» [Κλεομένης του Αναξανδρίδου 7 και Τοίς Λάκωσι Αδόξων 1]}

Αν και οι Σπαρτιάτες δεν αποδέχθηκαν το αίτημα των Ιώνων για βοήθεια, έστειλαν όμως κάποιους Σπαρτιάτες υπό τη διοίκηση κάποιου προφανώς επιφανούς Σπαρτιάτη, του Λακρίνη, με μία πεντηκόντορο (πλοίο με πενήντα κουπιά), για να πάνε στις Σάρδεις!

Πήγαν εκεί για να υπαγορεύσουν στο Μέγα βασιλιά Κύρο της Περσίας «να μην βλάψει οποιαδήποτε Ελληνική πόλη, γιατί δεν θα το αγνοήσουν αυτό!»

[Ηροδ. 1.152]

Ο Κύρος ρώτησε τι στο καλό πάλι είναι αυτοί οι Σπαρτιάτες που είχαν το θράσος να τον προειδοποιήσουν απειλητικά, και όταν του εξήγησαν, απάντησε!

«Σιγά με φοβηθώ εγώ αυτούς που μαζεύονται στην αγορά και εξαπατάνε ο ένας τον άλλο!»

[τώρα, η ‘αγορά’ είχε διπλή απαξιωτική έννοια: η ανοικτή εμπορική αγορά όπου παζαρεύονται οι αγορές και οι πωλήσεις, αλλά και η συνέλευση του λαού με τα δικά της πολιτικά παζαρέματα και δημαγωγίες!]

«Σε λίγο», συνέχισε ο Κύρος, «οι Σπαρτιάτες δεν θα  χουν μόνο τα προβλήματα της Ιωνίας στο κεφάλι τους, αλλά θα τους κάνω να νοιαστούν και για τη δική τους ελευθερία και επιβίωση»! [Ηροδ. 1.153]

Τριάντα χρόνια αργότερα, γύρω στο 514 ή 513 π.Χ. Σκύθες πρέσβεις έφθασαν (πάλι στη Σπάρτη και όχι στην Αθήνα), και πρότειναν στον βασιλιά Κλεομένη πολεμική συνεργασία:

Να εισβάλλουν ταυτόχρονα στην Περσία, οι Σκύθες από τον ποταμό Φάσι και οι Σπαρτιάτες από την Έφεσο. [6. 84]

Φυσικά η συμμαχία αυτή δεν προχώρησε.

Δείχνει όμως ότι η Σπάρτη ήταν η πρώτη πόλη της Ελλάδας!

Η Σπάρτη θεωρείτο διεθνώς ισχυρή και αξιόπιστη!

Πολύ πιο πολύ απ´την Αθήνα!

Και κατά το 519 π.Χ. όταν οι Πλαταιείς ζήτησσν τη βοήθεια της Σπάρτης εναντίον των Θηβαίων, ο Κλεομένης τους επέβαλλε να ζητήσουν καλύτερα τη βοήθεια των Αθηναίων!

Έτσι προκάλεσε τη πρώτη μεγάλη αντιπαλότητα μεταξύ Αθήνας και Θήβας!

Και το 516 όταν ο φυγάς τύραννος της Σάμου Μαιάνδριος ζήτησε τη βοήθεια των Σπαρτιατών για να επανέλθη στην εξουσία του στη Σάμο, οι Σπαρτιάτες αρνήθηκαν.

Σταδιακά όμως άρχισε η Σπάρτη να δείχνει τη δύναμη της:

Το 511 π.Χ. επιβάλλει στα Μέγαρα να επιστρέψουν στη Πελοποννησιακή Συμμαχία.

Κατά το 510 π.Χ., ο βασιλιάς Κλεομένης Α’, διαβλέποντας ότι η Αθήνα ισχυροποείται και δημιουργεί συμμαχίες με το Άργος και τους Πέρσες, προσπαθεί να εκδιώξει τον τύραννο Ιππία, αλλά αποτυγχάνει.

Το 506 π.Χ. οργανώνεται εισβολή Σπαρτιατών, Θηβαίων και Χαλκιδαίων στην Αττική αλλά και αυτή αποδιοργανώνεται, αλλά δείχνει τη δυνατότητα της να παρεμβαίνει.

Το 500 π.Χ., ο τύραννος της Μιλήτου, ο Αρισταγόρας, πηγαίνει στην Σπάρτη ζητώντας βοήθεια για την απελευθέρωση της Ιωνίας.

«Τι κάθεστε ώ Σπαρτιάτες», τους λέει, «και χάνετε την ώρα σας με τους Μεσσήνιους, τους Αρκάδες και τους Αργείους, πόλεις άνευ μεγάλης σημασίας, ενώ τα αμύθητα πλούτη της Ασίας σας περιμένουν;»

Ο Κλεομένης του υπόσχεται να του απαντήσει σε δύο μέρες!

Όταν ξαναβρέθηκαν ρώτησε τον Αρισταγόρα:

«Δεν μου λες, πόσο απέχει η πρωτεύουσα της Περσίας -τα Σούσα- από τα παράλια της Μικράς Ασίας;»

Ο Αριστόδημος ξαφνιάστηκε και του είπε την αλήθεια:

«Τρείς μήνες»!

«Μάζευε τα και φύγε μέχρι το βράδυ», του απαντά ο Κλεομένης, «που πας να μας μπλέξεις σε τέτοια περιπέτεια»!

Αλλά ο Αρισταγόρας δεν τα παρατάει έτσι εύκολα!

Σπεύδει μ’ένα κλαδί ελιάς στο χέρι ως ικέτης στο σπίτι του Κλεομένη!

Ζητάει από τον Κλεομένη να τον δει ιδιωτικά και να βγει από το δωμάτιο η κόρη του Κλεομένη, η μικρούλα πριγκίπισσα η Γοργώ, που έπαιζε με τον Κλεομένη!

Ο Κλεομένης όμως την άφησε.

Ο Αρισταγόρας  άρχισε να ακουμπά λεφτά στο τραπέζι! 

Δέκα τάλαντα για αρχή!

Ο Κλεομένης αρνήθηκε!

Όταν έφτασε στα 50 τάλαντα, πετάχτηκε η μικρούλα η Γοργώ και του λέει: 

«Πατέρα φύγε τώρα από το δωμάτιο!! 

Θα σε διαφθείρει ο ξένος»!

[προσέξτε του είπε «φύγε εσύ πριν σε διαφθείρει» και δεν του είπε «διώξε τον ξένο» γιατί αυτός είχε έρθει ως ικέτης.]

Ο Κλεομένης υπάκουσε με ευχαρίστηση και υπερηφάνεια τη κόρη του και ο Αρισταγόρας έφυγε άπρακτος!! [5. 49-51 και Πλουτ. Λακων Αποφθ. Γοργώ]

Ο Αρισταγόρας πήγε μετά στην Αθήνα!

Και ενώ δεν κατάφερε να πείσει έναν στη Σπάρτη -τον Κλεομένη-, κατάφερε να πείσει 30 χιλιάδες Αθηναίους στην Εκκλησία του Δήμου που τους άνοιξε  η όρεξη για τα αμύθητα πλούτη της Ασίας!

[5. 55, 97]

Οι Αθηναίοι λοιπόν έστείλαν στη Μικρά Ασία 20 τριήρεις και οι Ερετριείς άλλες πέντε!

• Το 499 οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς μαζί με τους Ίωνες, πυρπόλησαν τις Σάρδεις! [5. 101]

Στη συνέχεια όμως υπέστησαν πολλαπλές ήττες και αποχώρησαν άρον-άρον αφήνοντας την Ιωνία στη τύχη της!

Ο Δαρείος υπέταξε όλη την Ιωνία, και το 492 πΧ. διατάζει αντίποινα!

Στέλνει το νεαρό γαμβρό του Μαρδόνιο να περάσει τον Ελλήσποντο, με κύριο στόχο «Ερέτριαν και Αθήνας»!

Οι Σπαρτιάτες ως πραγματικοί ηγέτες του Ελληνισμού πήραν τα όπλα!

Αλλά πάλι δεν έδειξαν διάθεση να εξουσιάσουν τον Ελληνικό κόσμο!

Και στον Πελοποννησιακό Πόλεμο ουσιαστικά ‘σύρθηκαν’ από το Περικλή, ενώ ο συνετός βασιλιάς Αρχίδαμος απεγνωσμένα προσπαθούσε να βρει ειρηνική λύση!

Το 396 ο Αγησίλαος αποβιβάζεται στην Έφεσσο για να βοηθήσει τις Ελληνικές πόλεις εναντίον των Περσών!!

Οι Πέρσες χρηματοδοτούν νέο εμφύλιο αντιπερισπασμό εναντίον της Σπάρτης, αναγκάζοντας τον Αγησίλαο που θριάμβευε στην ανατολική Μικρά Ασία να επιστρέψει άρον - άρον στη Σπάρτη!

Γενικά η εξουθένωση όλων των πλευρών μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο τις ανάγκασε να προσπαθούν να συνεννοηθούν με τους Πέρσες!

Το 387/386 π.Χ. ο Σπαρτιάτης ναύαρχος Ανταλκίδας υπέγραψε με τους Πέρσες την Ανταλκίδειο Ειρήνη που προέβλεπε κυρίως την υπαγωγή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Κύπρου στην επικυριαρχία του μεγάλου βασιλέως και την αυτονομία των υπόλοιπων ελληνικών πόλεων, εκτός από κάποιες στενές συμμάχους της Αθήνας.

Η Σπάρτη δεν είχε πλέον της δυνάμεις να εξουσιάζει τον Ελληνικό κόσμο! Η μεγάλη ήττα στη Μάχη στα Λεύκτρα σφράγισε την αδυναμία αυτή.

Αλλά το όνομα Σπάρτη - Σπαρτιάτης εξακολουθούσε να έχει τη λάμψη του!